هر 20 ثانیه یک زمین فوتبال از جنگل های ایران تخریب می شود - فارس کلوب

به گزارش فارس کلوب، جنگل های کره زمین براساس اعلام سازمان ملل متحد، هر 3 ثانیه به اندازه یک زمین فوتبال تخریب و نابود می شوند. یعنی کره زمین در هر ثانیه 2500 مترمربع از جنگل های خود را از دست می دهد.

به گزارش همشهری آنلاین، در ایران، اما هر 20 ثانیه مساحتی به میزان یک زمین فوتبال از جنگل های کشور نابود می شود. اگرچه هنوز میزان تخریب جنگل های کشور به میزان شرایط تخریب جنگل ها در جهان وخیم نیست، اما سرعت کاهش کیفیت جنگل های ایران بر اثر عوامل انسانی و طبیعی چنان افزایش یافته که موجب نگرانی شده است. مقایسه آمار سال 99 و سال 1335 سطح جنگل های ایران نشان می دهد که طی 6 دهه اخیر، 1.5 میلیون هکتار از سطح جنگل های کشور کاسته شده است.

این سرعت نابودی جنگل های ایران به معنای آن است که هر ثانیه 360 مترمربع از سطح جنگل ها و مراتع کشور تخریب شده است. بدین ترتیب سالانه 1.5 درصد از سطح جنگل های ایران نابود شده و در هر 5 سال یک میلیون هکتار از جنگل های ایران حذف می شود. بدین ترتیب اگر فرایند تخریب با سرعت فعلی ادامه یابد، تا سال 1460 اثری از جنگل های امروزی ایران باقی نمی ماند.

تخریب جنگل زیر ذره بین

اجرای طرح تنفس جنگل در ایران از سال 96، برداشت چوب از جنگل ها را به کمترین میزان طی یک دهه اخیر رساند. اما سهم عمده نابودی جنگل در ایران هنوز به واسطه حریق رخ می دهد. تنها در سال گذشته، 21 هزار هکتار از جنگل های ایران بر اثر حریق، خاکستر شدند.

رضا بیانی، جانشین معاون امور جنگل سازمان جنگل ها در این باره می گوید: سال گذشته، 3650 هکتار از جنگل های طبیعی و 1034 هکتار از جنگل های دست کاشت درگیر حریق شدند. همچنین در وسعتی حدود 16 هزار و 589 هکتار از اراضی جنگلی آتش سوزی رخ داد. این یعنی در مجموع بیش از 21هزار هکتار از جنگل های ما طی سال 99 درگیر حریق بودند. آمار تمرکز حریق ها نشان می دهد بیشترین آتش سوزی ها در اراضی جنگلی به ویژه ناحیه رویشی زاگرس و ناحیه رویشگاهی خلیج و عمانی به وقوع پیوسته، اما در ناحیه زاگرس بیشترین آتش سوزی ها در اراضی جنگلی و مکان هایی بود که زراعت در آن ها تحت نام طرح کشت انجام می شود.

از سویی گزارش اخیر مرجع ملی کنوانسیون تنوع زیستی کشور نشان می دهد یک میلیون و 645 هزار هکتار از وسعت جنگل های نیمه انبوه ایران با تراکم پوشش 25 تا 50 درصد کاسته شده، اما در مقابل یک میلیون و 910 هزار هکتار به اراضی جنگلی با تراکم پوشش یک تا 5 درصد اضافه شده است.

بر مبنای این آمار، کیفیت جنگل های ایران با سرعت در حال کم شدن است. به گزارش مرجع ملی کنوانسیون تنوع زیستی کشور، شرایط حفاظت از جنگل ها، مراتع و زمین های زراعی در ایران طی سال های اخیر مناسب نبوده است. بهره برداری بی رویه، تغییر کاربری و تخریب سرزمین از اصلی ترین عوامل ازبین رفتن جنگل ها و به تبع آن تنوع زیستی است.

براساس آمار منتشر شده از طریق مرجع ملی کنوانسیون تنوع زیستی، تا سرانجام سال 1399، در ایران حدود 2 میلیون هکتار اراضی جنگلی و 15.7 میلیون هکتار جنگل وجود داشته که مقایسه این آمار با اطلاعات سال 1383 نشان می دهد طی 16 سال اخیر سطح جنگل های ایران چندان تغییر نکرده، ولی تراکم پوشش جنگل ها آسیب جدی دیده است. یعنی بخش وسیعی از جنگل های نیمه انبوه با تراکم پوشش 25 تا 50 درصد نابود و اراضی جنگلی با تراکم پوشش یک تا 5 درصد جایگزین شده اند.

بدین ترتیب سالانه 103 هزار هکتار از سطح جنگل های نیمه انبوه کاسته شده و در مقابل سالانه حدود 120 هزار هکتار به اراضی جنگلی کم تراکم افزوده شده است. هم اکنون 12 درصد از جنگل های ایران جنگل های انبوه هستند و 88 درصد جنگل های نیمه انبوه یا کم تراکم در معرض آسیب کاهش تراکم قرار دارند.

سهم قصور انسانی

پس از صد ها سال حفاظت رسمی از جنگل های ایران، هنوز هم سهم قصور انسانی در نابودی جنگل ها بیشترین حد ممکن است. گزارش ها و بررسی های سازمان جنگل ها نشان می دهد در 90 درصد آتش سوزی های رخ داده در جنگل های کشور، عامل انسانی به عمد یا غیرعمد موجب ایجاد آتش شده است. همچنین در بخش ویلاسازی ها، جاده سازی ها، قاچاق چوب و خاک هم عامل انسانی ید طولانی در نابودی مستقیم جنگل ها داشته است. این سهم در منطقه ها هیرکانی و زاگرسی که بیشترین تراکم درختان در آن ها وجود دارد، بالاترین حد ممکن را دارد و عامل انسانی به سرعت در حال جنگل تراشی به انحای گوناگون است.

البته در کنار این فرایند، سهم تغییر اقلیم، خشکسالی و بحران آب هم طی سال های اخیر به وضوح نقش خود را نشان داده و این شرایط در حال توسعه در استان های نیمه خشک و حتی استان های جنگلی کشور است. سیاست های اشتباه اجراشده از طریق دستگاه ها و افزایش برداشت بی رویه از منابع آب هم مزید بر دلیل شده تا شرایط برای بحرانی شدن موضوع حفاظت از جنگل های کشور فراهم شود.

اطلاعیه سازمان ملل

سازمان ملل متحد خواستار اقدام فوری برای احیای اکوسیستم های آسیب دیده زمین شده است. این سازمان در اطلاعیه ای همه ساکنان زمین یعنی انسان ها، حیوانات و گیاهان را برای بقا به اکوسیستم های سالم وابسته دانست.

براساس اعلام سازمان ملل متحد، هر 3 ثانیه، جنگل های زمین به وسعت یک زمین فوتبال تخریب می شوند. در یک قرن اخیر هم نیمی از تالاب ها نابود شده و تا به امروز 50 درصد از صخره های مرجانی جهان از بین رفته اند.

با نابودی این اکوسیستم ها، انتشار گاز های گلخانه ای و در نتیجه سرعت گرمایش زمین و تغییرات آب وهوایی هم افزایش یافته است. سازمان ملل خاطرنشان کرد: همه گیری کووید-19 که یکی از دلایل اصلی آن تخریب زیستگاه های طبیعی و درنتیجه نزدیکی حیوانات و عوامل بیماری زا به انسان بود، نشان می دهد نابودی اکوسیستم ها پیامد های خطرناکی در پی دارد. به همین دلیل، شعار روز جهانی محیط زیست در سال جاری بر موضوع بازسازی اکوسیستم ها تمرکز کرده است.

بازسازی اکوسیستم ها از قله کوه ها تا اعماق اقیانوس ها به معنای بازگرداندن آن ها و تنوع زیستی موجود در آن اکوسیستم به شرایط سالم و طبیعی است. برهمین اساس سازمان ملل متحد، دهه سال آینده از سال 2021 تا 2030 را به نام دهه بازسازی اکوسیستم ها نامگذاری کرده است.