چند شب با اتوبوس خواب ها - فارس کلوب

به گزارش فارس کلوب، وقتی سخن از سرما نباشد، گوشه و کنار شهر تهران، زیر پل ها، نیمکت پارک ها، ایستگاه های اتوبوس و حتی گور های شهر پناه بی پناهان و بی خانمان هاست. اما در وقت سرما، داشتن محلی گرم برای چند ساعت خوابیدن در یکی از گران ترین سکونتگاه های دنیا یعنی تهران، برای چنین شهروندانی کار آسانی نبوده وهنوز هم نیست. حالا هم زمستان است و هم سرد! و تهران، هر شب بی خانمان ها را روانه اتوبوس های 24 ساعته خود می نماید. معمولا هر شب این افراد با مشقت فراوان خود را به محل عبور اتوبوس های شرکت واحد می رسانند تا از سرما یخ نزنند و اگر توانستند چند دقیقه ای چشم برهم بگذارند و بخوابند. اتوبوس هایی که در این شب های سرد، مملو از زنان، مردان و حتی بچه ها بی سرپناهی است که هر یک داستان خود را دارند، اما در بی خانمانی شبیه به یکدیگرند.

ماجرای خوابیدن این افراد در اتوبوس، در ساعات اولیه بامداد شروع می گردد و تا حوالی ساعت 5 صبح ادامه دارد، یعنی دم صبح و زمانی که سایر شهروندان نیز برای استفاده از اتوبوس ها راهی ایستگاه ها می شوند. نداشتن 25 هزار تومان بیشتر (هزینه مقرون به صرفه ترین مسافرخانه در تهران 50 هزار تومان است) باعث شده تا رفتن به مسافرخانه ها برای آن ها منتفی باشد. گرم خانه ها نیز به گفته بعضی از این افراد آنچنان غیربهداشتی است که تحمل آن برایشان بسیار دشوارتر از خوابیدن در اتوبوس است. سرما هم که اجازه ماندن در خیابان را به آن ها را نمی دهد. می ماند جایگاه اتوبوس، به شرطی که بهای بلیت اتوبوس را بپردازند و در انتهای راستا پیاده شوند و باز به اتوبوس دیگری بروند و راستا رفته را بازگردند. اتوبوس های 24 ساعته تهران تنها مامن این افراد است. افرادی که به گفته خودشان، روز ها یا کارگری می نمایند یا دستفروشی یا هرچه که از دستشان برآید. در بین این افراد، معتادان هم حضور دارند، اما تعداشان اندک است.

از اواسط آذر ماه برای تهیه این مجموعه چندین شب را در کنار این افراد سپری کردیم و پای صحبت آن ها نشستیم و درد دل هایشان را شنیدیم. در این مدت متوجه شدیم که تعدادی از این افراد به صورت دائم در اتوبوس می خوابند و تعدادی دیگر هم بعضی شب ها به خوابیدن در اتوبوس فکر می نمایند. تعدادشان کم نیست و در دو خط شمال به جنوب (تجریش - راه آهن و ترمینال جنوب - پارک وی) و یک خط شرق به غرب (تهرانپارس - آزادی) می توان آن ها را دید. این گزارش حاصل چندین شب همراهی با این افراد است. شاید تماشا تصاویری از این افراد در نیمه های شب تهران و در اتوبوس و در خیابان بتواند تنها بخشی از سختی های بی سرپناهی این افراد را به نمایش بگذارد. اما خواب چند تکه، بیشتر شبیه چشم برهم نهادنی موقتی است تا خوابی عمیق و آرامش بخش!

عکاس: مرتضی زنگنه و مجید خواهی