مهرطلبی چگونه شما را از خودتان غافل می نماید؟ (3 راه برای رهایی) - فارس کلوب

به گزارش فارس کلوب، مهرطلبی یکی از مرسوم ترین و در عین حال یکی از مخرب ترین الگوهای شخصیتی است که در صورت کنترل نشدن می تواند آسیب های شدیدی به روان فرد و کیفیت روابطش وارد کند. افراد مهرطلب معمولا رفع کردن نیازهای خود را قربانی ازخودگذشتگی برای رسیدگی به نیازهای بقیه می نمایند. آن ها عموما این رفتار را برای برقراری ارتباط با بقیه از خود بروز می دهند. مشکل این است که افراد مرتبط با شخص مهرطلب اغلب احساس معذب بودن می نمایند و کوشش می نمایند تا از فرد مهرطلب دوری نمایند. در این مقاله از خبرنگاران مگ، پس از تعریف مهرطلبی و معرفی 10 نشانه مهرطلب بودن، به آنالیز نقش مهرطلبی در دور کردن بقیه از خود می پردازیم و راهکارهایی را برای کنترل آن ارائه می کنیم. با ما همراه باشید.

مهرطلبی چیست؟

تعریف لغت نامه ای از واژه مهرطلب اینگونه است: شخصی که از نظر عاطفی احتیاج به راضی نگه داشتن بقیه حتی به قیمت قربانی کردن احتیاجها یا امیال خودش دارد.

میل ذاتی انسان ها به خشنود کردن و راضی نگه داشتن دیگران طبیعی محسوب می گردد. انسان موجودی اجتماعی است و طبق قراردادی نانوشته، تمایل به توجه کردن به احتیاجها و احساسات باقی هم نوعانش دارد. مشکل آنجا شکل می گیرد که عده ای توجه به بقیه را به دلایلی که عمدتا ریشه در کودکی دارد بیش از میزان جدی می گیرند و در جهت کسب مهر و تأیید بقیه، خود را فدا می نمایند.

افراد مهرطلب معتقد هستند که احتیاجهای بقیه به احتیاجها و زندگی خودشان ارجحیت دارد. از این رو، اولویت بندی خود را وابسته به رضایت دیگران می بینند و در نهایت، ناراضی و افسرده، با کوله باری از احساسات تلخ روابط خود را انتها می دهند.

10 ویژگی شخص مهرطلب

میل به راضى کردن بقیه در افراد مهرطلب از مشکل های شدید مرتبط با کمبود عزت نفس نشأت می گیرد. بیشتر این افراد در کودکی مورد بدرفتاری دیگران، به خصوص بزرگ ترها، واقع شده اند و حالا سعی دارند با خوش رفتاری با بقیه در شرایط مشابه قرار نگیرند.

بسیاری از این افراد، مهرطلبی را با محبت کردن اشتباه می گیرند. بنابراین با خوش خیالی و به نام محبت به دیگران باج می دهند. آگاهی از ویژگی های مشترک میان افراد مهرطلب، می تواند شما را در تشخیص این پدیده در خود یا بقیه یاری کند. در ادامه 10 تا از این ویژگی ها را معرفی می کنیم.

1. تظاهر می کنید که با نظر همه موافقید

مؤدبانه گوش فرا دادن به حرف های بقیه، حتی وقتی با نظرهایشان موافق نیستید، یک مهارت اجتماعی ارزشمند محسوب می گردد. اما تظاهر به موافقت برای کسب مقبولیت می تواند شما را وادار به انجام کارهایی کند که با ارزش هایتان مغایرت دارند.

2. خود را در قبال احساسات بقیه مسئول می دانید

توجه داشتن به تأثیرهایی که رفتارتان می تواند روی بقیه بگذارد کار درستی است. اما طرز فکری که باعث گردد مدام خود را مسؤول پدیدار شدن احساس های مختلف در بقیه بدانید مخرب است.

3. زیاد معذرت خواهی می کنید

معذرت خواهی بیش از حد یک چراغ قرمز است. بیشتر مواقع شما فقط برای اینکه خودتان هستید معذرت خواهی می کنید و این رفتار به پدیدار شدن تمایل های مهرطلبانه دامن می زند.

4. انجام کارهایتان برایتان آزاردهنده است

شما مختارید که هرطور که می خواهید زمانتان را سپری کنید. اما اگر مهرطلب باشید، برنامه کاریتان پر از فعالیت هایی است که صرفا برای کسب رضایت بقیه قصد انجامشان را دارید. در چنین شرایطى، انجام این کارها برایتان به شدت زجرآور می گردد.

5. قدرت نه گفتن ندارید

رضایت دادن به انجام کارهایى که از توانتان خارج است شما را براى پرداختن به کارهاى خودتان خسته می نماید. تا زمانی که حرف خود را با صراحت نزنید، به اهدافتان نمی رسید.

6. نمی توانید تحمل کنید که بقیه از شما ناراحت یا عصبانی باشند

اگر نمی توانید تحمل کنید که بقیه از شما ناراحت یا عصبانی باشند، به احتمال زیاد ارزش های خود را تغییر می دهید تا مطابق با میل دیگران باشند. این نوع تغییر، مقدمه بروز مهرطلبی است.

7. خشنودی بقیه برایتان اولویت دارد

افراد مهرطلب به اختیار خود اهدافشان را فراموش می نمایند تا به خشنودی بقیه لطمه ای وارد نگردد. یافته های یک تحقیق علمی نشان داده که افراد مهرطلب برای خشنود کردن بقیه حتی حاضرند از مواد غذایی که دوست ندارند هم تغذیه نمایند!

8. تمجید بقیه برای رضایت شما از خودتان لازم است

هر کسی دوست دارد تمجید گردد اما تمجید در زندگی افراد مهرطلب مرکزیت دارد. تحسین شدن برای آن ها به معنای تصدیق شدن هویتشان است و در غیابش احساس ناکافی بودن می نمایند.

9. برای دور شدن از درگیری هر کاری می کنید

درگیری با بقیه پدیده خوشایندی نیست، اما دور شدن از درگیری به هر قیمتی نشان دهنده این است که در دفاع از باورهایتان ضعف دارید.

10. ناراحتی خود را مخفی می کنید

تا زمانی که توانایی ابراز احساس هایی همانند ناراحتی و ناامیدی را پیدا نکنید، نمی توانید روابط درستی برقرار کنید. مخفی کردن احساس های منفی، روابط را مصنوعی و بی روح می نماید.

تأثیر مهرطلبی در دور کردن اطرافیان

افراد مهرطلب معمولا با وجود داشتن برنامه های سنگین و پی در پی، باز هم زمانی را برای رسیدگی به احتیاجهای دیگران اختصاص می دهند. این افراد اغلب همان کسانی هستند که توانایی نه گفتن را ندارند.

در ظاهر، ارجحیت دادن به احتیاجهای بقیه باید شخص مهرطلب را تبدیل به شخصی محبوب کند، اما واقعیت چیز دیگری است. افراد مهرطلب معمولا بقیه را از خود می رانند و بار عاطفی این پدیده به قدری برایشان سنگین است که آن ها را بیش از قبل افسرده می نماید.

مایه گذاشتن بیش از حد افراد مهرطلب، روابط آن ها را یک طرفه شکل می دهد. آن ها مدام از اینکه بقیه آنگونه که می خواهند با آن ها رفتار نمی نمایند آسیب می بینند. از طرفی، تغییر جهت قدرت در رابطه هر دو طرف را به فکر وامی دارد. شخص مهرطلب از کمبود توجه غمگین می گردد و طرف مقابل هم از اینکه نمی تواند طبق توقع های شخص مهرطلب رفتار کند درگیر عذاب وجدان می گردد.

افراد مهرطلب اغلب توانایی مرزگذاری در روابطشان را هم ندارند. این معضل باعث می گردد در موقعیت های جدی، مثلا در محل کار، خود را دست کم بگیرند و فرصت های فوق العاده ای را از خود سلب نمایند. از طرفی، همکاران ممکن است شخص مهرطلب را رقیبی برای جلب توجه افراد والامرتبه در محل کار تلقی نمایند و نسبت به او حساس شوند.

افراد مهرطلب بعلاوه تمایل بیشتری به بیان شوخی های خودتخریبانه دارند که می توانند از دیدگاه بقیه نوعی التماس برای کسب مقبولیت محسوب شوند. این شوخی ها وقتی در شرایط مقایسه ای ابراز می شوند تأثیر بدتری می گذارند. برای مثال، شخص مهرطلب ممکن است برای تعریف از پوشش طرف مقابل، از پوشش خود به بدی یاد کند. او برای خشنود کردن طرف مقابل این کار را انجام می دهد اما برداشتی که از این حرف می گردد منفی است.

افراد مهرطلب اغلب مصنوعی به نظر می رسند چون از دید بقیه کارهایشان را اغراق آمیز انجام می دهند. این باعث می گردد که خودِ حقیقی شخص از دیده پنهان گردد و کوشش هایش برای برقرار کردن روابط بامعنی بی ثمر باشد.

راهکارهای مقابله با مهرطلبی

پائولا کوکسُن (Paula Cookson)، روان درمانگر و نویسنده آمریکایی، در کتاب خودِ رهاشده: راهنماى افراد مهرطلب براى داشتن روابطی بهتر راهکارهایی علمی برای مقابله با این طرز فکر ارائه نموده است. در این بخش، چند تا از این راهکارها را با هم آنالیز می کنیم.

1. به اهمیت کاری که قصد انجامش را دارید خوب فکر کنید

قبل از انجام کاری برای بقیه که بیانگر لطف شما است، از خود سؤال های زیر را بپرسید.

• آیا واقعا به کاری که می خواهم انجام دهم اهمیت می دهم؟
• آیا با انجام این کار به کسی که دوستش دارم لطف می کنم؟
• آیا دارم این کار را از روی ترس از ناراحت یا عصبانی کردن بقیه انجام می دهم؟
• آیا برای رضایت دادن به انجام این کار زیر فشار قرار گرفته ام؟
• آیا زمان، علاقه و انرژی کافی برای انجام این کار را دارم؟
• اگر این کار را انجام دهم، این امکان وجود دارد که از خود یا کسی که کار را براش انجام داده ام متنفر شوم؟

پاسخ دادن به این سؤال ها می تواند شما را تشویق به تجدید نظر در تصمیم گیری کند. افراد مهرطلب معمولا در روابطشان نارضایتی بسیاری را تجربه می نمایند. علت این نارضایتی ناتوانی در پذیرش خود و بیان واضح خواسته ها است.

2. ارزش وجودیتان را به خود یادآوری کنید

در جهت بهبودی، برترین کار یادآوری ارزش وجودیتان به خودتان است. در این راستا می توانید با تکرار جمله های زیر، مغز خود را به پذیرش واقعیت هایی که از آن ها غافل بوده اید شرطی کنید.

• احتیاجهای من بر احتیاجهای بقیه ارجحیت دارد.
• من آن قدر به خود اهمیت می دهم که درباره آنچه برای من برترین است صحبت کنم.
• اگر احتیاجهای خود را به وضوح بیان کنم، بقیه هم از این صراحت سود می برند.
• من می توانم از بقیه درخواست یاری کنم و لیاقت برآورده شدن احتیاجهایم را دارم.
• صحبت از احتیاجهای خودم به معنی خودخواه بودنم نیست، من هم مانند بقیه یک انسان هستم.

3. در جهت بهبود استمرار داشته باشید

به خاطر داشته باشید که رفتارهای مهرطلبانه به مرور زمان و با تمرین و استمرار بهبود می یابند. نکته قابل توجه این است که اصلی ترین قدم در جهت بهبود، تشخیص علت و زمان تن دادن به تمایل های مهرطلبانه است. اگر تنها علتی که برای خدمت رسانی به بقیه دارید، کسب مقبولیت و توجه آن ها است، مهرطلبی کم کم برایتان تبدیل به رفتاری اتوماتیک و ناخودآگاه می گردد.

مهرطلبی ریشه در کودکی یا ساختارهای اجتماعی دارد که به فرد القا می نمایند که اگر در کسب مقبولیت بقیه شکست بخورد، دیگر ارزشی ندارد. افراد مهرطلب فقط زمانی می توانند نسبت به ترک این عادت اقدام نمایند که تله های قرار گرفته پیش رویشان را به خوبی تشخیص دهند.

یکی از منفی ترین پیامدهای مهرطلبی، دور افتادن از هویت حقیقی خود است. اگر مدام در خدمت احتیاجها و اهداف بقیه باشید، کم کم به این باور می رسید که احتیاجهای خودتان هیچ اهمیتی ندارد. در چنین شرایطی نمی توان توقع داشت که بقیه به احتیاجها و امیال شما اهمیت بدهند!

زمانی که به چرخه معیوب ازخودگذشتگی بی جا انتها دهید، می توانید هویت از دست رفته خود را بازیابید. به خاطر داشته باشید که مهرطلبی بیش از میزان مانع از برقراری روابط صمیمانه می گردد.

مرور کلى

حرف زدن درباره بهبود پدیده مهرطلبی به مراتب آسان تر از عمل کردن به راهکارها است. رفتارهایی که منجر به بروز مهرطلبی می شوند ریشه در الگوهایی دارند که در فکر حک شده اند. به خاطر داشته باشید که فرایند بهبود زمان بر است و نخستین قدم افزایش دادن زمانی است که به خود و احتیاجهایتان اختصاص می دهید. وقتی مهارت صادقانه زیستن به خاطر خودتان را بیاموزید، روابط باکیفیت تری هم برقرار خواهید کرد و زندگی سودمندتری خواهید داشت.

منابع: Psychologytoday (1), Psychologytoday (2)